'Nooit meer terug', zegt Martin Hamstra. 'Ik wil en ik moet gezond blijven.' De 50-jarige Almelose ondernemer at vóór zijn maagoperatie naar eigen zeggen ‘veel en vaak’. Na ruim 27 jaren diëten en terugvallen zag hij zijn kans. 'Misschien wel mijn laatste. Mijn maagverkleining is absoluut geen makkie, maar ik moet moeite blijven doen.'
Klokkenmaker Martin verloor 60 kilo. Een enorme verandering in zijn leven én in zijn levensstijl. 'En het voelt zo goed. Ik heb de zolder al verbouwd. Eigenhandig alle gipsplaten naar boven sjouwen. Ik voelde mijn levensenergie!'
'Op mijn 21ste werd ik opgeroepen voor de militaire dienst. Als een ranke en fitte sportman stapte ik die periode in. Ik hield van sport en had er de tijd van mijn leven. Toch kwam ik kilo’s aan. Op het moment dat ik mijn vrouw ontmoette was ik al 25 kilo zwaarder. Natuurlijk moest dat er voor de huwelijksnacht af. Het lukte mij 20 kilo kwijt te raken. We trouwden en kort daarna werd ik al gauw weer zwaarder. 27 jaar lang zuchten, steunen, bukken en vermoeid zijn, volgden. Een aantal jaar geleden schreef ik mij online in voor het 70-dagen dagmenu van dr. Frank. Super fanatiek ging ik ermee bezig en verloor 20 kilo. Maar, het barbecue seizoen volgde en veroorzaakte het bekende jojo-effect.'
Heb je wel eens aan een maagoperatie gedacht?
'Tot vier jaar geleden. Ik zat bij mijn huisarts omdat ik een wondje aan mijn been had. De wond heelde niet. Mogelijk een suikerprobleem dacht ik. Toen stelde de huisarts mij de vraag of ik wel eens aan een maagverkleining had gedacht. Hij adviseerde mij naar het obesitascentrum van ZGT te gaan. Bij thuiskomst heb ik, samen met mijn vrouw, direct online alles opgezocht en gelezen over dit centrum. We meldden ons aan voor de informatiebijeenkomst in september 2014. Die avond was ontzettend bijzonder. Er waren veel mensen aanwezig, ook met partner, net als mijn vrouw en ik. Zoveel mensen en we waren allemaal hetzelfde. Die avond sprak één van de chirurgen en een obesitasverpleegkundige. Ook waren er ervaringsdeskundigen aanwezig. Met één daarvan heb ik naderhand uitgebreid kunnen spreken. Dat was prettig. Toen ik de volgende ochtend wakker werd, heb ik het hardop gezegd: “Ik ga het doen. Ik bel de artsen en ga het hele traject in gang zetten.'
Over het ZGT Obesitascentrum: ‘Het gaat er om dat je je lekker voelt’
'Net als de Cola die ik vroeger dronk, neem ik nu mijn vitaminen in. Dat hoort bij het leven na de operatie. Bij het obesitascentrum heb ik me nooit dik gevoeld. Eigenlijk gaat het niet om kilo’s. Het gaat om jezelf goed voelen en gezond zijn. Op een realistische manier. Dat heeft het obesitascentrum mij geleerd. Ik at veel en vaak, maar nu heb ik vaste eetmomenten. Eten in de auto doe ik niet meer. Broodjes halen bij de pomp al helemaal niet. En mijn gevoel is goed. Ik ben het traject met een team van specialisten aangegaan. Ja, dan moet je jezelf blootgeven. Ook in de groep met andere patiënten waarin ik geplaatst werd, heb ik veel persoonlijke gesprekken gevoerd.'
Goed gevoel
'Daarnaast bezocht ik de verplichte groepsbijeenkomsten in Hengelo. Die waren waardevol. Ik leerde over een nieuwe leefstijl. Over soorten eten, over hoe verpakkingen in de supermarkt te lezen, hoe te letten op koolhydraten. Ik at altijd veel brood maar ik heb nu een cracker gevonden die ik lekker vind. Het team heeft mij gemotiveerd en begeleid. (multidisciplinair team bestaande uit een chirurg, verpleegkundig specialist, diëtist, psycholoog, secretariaat, internist red.) Ik vond het team relaxed en ze gaven mij een goed gevoel. Zij gaven mij groen licht voor een gastric bypass operatie maar, dat wilde ik niet. Ik vond het zo’n anatomische verandering in mijn lichaam. Bewust koos ik voor een gastric sleeve. Zij adviseerden mij anders, maar steunden mij in mijn keuze. Op zo’n moment merk je dat het over je lichaam gaat, maar eigenlijk ook niet. Snap je?'
v.l.n.r.: Martin in 2015 en in 2017
Na de operatie belde de dokter: hoe gaat het?
'Na de operatie mocht ik gelijk een gehaktbal (geprakt), spinazie en aardappelpuree. Dat vond ik heel gek. Ik dacht dat ik alleen yoghurt mocht. Ik heb een klein beetje gegeten en voelde me zo ontzettend goed! Ik ben zo uit bed gestapt en heb een heerlijke wandeling over de afdeling gemaakt. Ik had nergens last van, nam geen pijnstillers en voelde me super! Twee dagen later mocht ik naar huis. Toch moest ik het wel iets rustiger aan doen kort nadat ik weer aan het werk was gegaan. Maar nog steeds verbaast het me dat ik uiteindelijk maar twee weken uit de running ben geweest. Het kan ook anders. Ik heb gelukkig geen complicaties gehad.'
'Ik weet ook nog goed dat de dokter me belde na de operatie: ‘Hoe gaat het? Je kunt rustig een cracker nemen als je dat lust.’ Ik had begrepen dat ik vloeibaar moest eten en wilde mij daar strikt aan houden na mijn operatie. Het is voor mij aftasten geweest wat ik wel kan eten en wat niet. Ik kan bijvoorbeeld niet meer goed tegen koolzuurhoudende dranken en alcohol. Ook brood en ander eten met een stevige structuur mijd ik. Een operatie is echt een hulpmiddel om het gewicht te verliezen.
Nadat je het traject hebt doorlopen gaat het echt beginnen en moet je het alleen doen. Naast de operatie wordt er zeker veel aangereikt om met succes het traject te blijven doorlopen. Daarna is er een periode van 5 jaar dat je onder controle blijft bij het obesitascentrum. Ze houden je goed in de gaten. Wat ik op dit moment prettig vind, is dat ik altijd kan bellen met mijn diëtiste. En ik kan altijd aansluiten bij de vrijblijvende bijeenkomsten die worden gehouden.'
Wat een jaar!
'Het is een bijzondere periode geweest. Mijn lichaam is weer fit, maar bovenal heb ik mijn levensenergie terug. Vooral de kleine veranderingen hebben impact op mijn leven. Het heeft mij gelukkiger gemaakt. Thuis voor de televisie pak ik nu zelf de afstandsbediening. Eerder vroeg ik het mijn kinderen; geef papa de afstandsbediening eens aan. Ik pak nu ook vaker de fiets in plaats van de auto. Ongelofelijk dat ik vroeger voor 500 meter de auto pakte. En als mijn kinderen bij mooi weer een ijsje willen halen, dan denk ik; vanmiddag heb ik een taartje gehad, ik sla het ijs over.'
Het laat je niet los. Voor het eerst na de operatie uit eten gaan was ook een bijzonder moment. Ik was samen met mijn vrouw en kinderen en bestelde een hoofdgerecht van biefstuk en groenten. Maar ik had al gauw genoeg gehad. Mijn kinderen zeiden toen: 'Papa, nou eten wij jouw eten op! Vroeger was dat andersom!’ Inmiddels heb ik de zolder verbouwd voor mijn zoon. Alle gipsplaten heb ik naar boven gesleept. Zonder vermoeidheid. De keuken en de hal zijn straks aan de beurt.'
'Iedereen ziet dat je meer energie hebt. Dat kan ook lastig zijn want je omgeving gaat reageren. Tijdens de bijeenkomst in het obesitascentrum spraken we daarover in onze groep. Mijn omgeving en vrienden waren begripvol. Mijn ouders vonden het een pittige en moeilijke operatie, maar hebben mij gesteund. Dat heeft niet iedereen.'
'Bovendien ben ik in het dagelijks leven niet meer die gezellige Bourgondiër, die met een hapje en een drankje bij de statafel staat. Na het stappen hoort dat broodje shoarma er voor mij niet meer bij. Natuurlijk vier ik nu ook nog feestjes! Maar, op een andere manier. Op mijn werk vroegen klanten die mij een tijdje niet gezien hadden of ik misschien ziek was. Dat was wel confronterend. Ik begon dan uitleg te geven, een verklaring af te leggen, maar nu hoeft dat niet meer. Ik hoef niets uit te leggen. Ik leef mijn leven.'
Leef jouw leven
Martin: 'Je kunt je ervaringen delen, maar je kunt niet zeggen hoe een ander het moet doen. Als je een mogelijkheid krijgt, maak dan de keus om je leven te veranderen maar leef wel jouw eigen leven.'