De intensive care: optimale zorg en aandacht tijdens en na de opname

De intensive care in Almelo is in 2016 geheel vernieuwd. Het resultaat van de nieuwbouw is een IC waar de patiënt niet alleen kan rekenen op de beste medische zorg. De eenpersoonskamers bieden patiënten rust, ruimte en privacy. En zelfs na de opname verliest het IC-personeel de patiënt niet uit het oog. Want het belang van goede nazorg moeten we niet onderschatten volgens Tanja Hak, unithoofd op de IC in Almelo. “Als je hier belandt, ben je in hele goede handen, maar je bent hier niet voor niets.

De patiënten die op de intensive care komen, zijn in twee categorieën te verdelen: de geplande en de ongeplande patiënten. “De geplande patiënten ondergaan een complexe operatie waarvan vooraf duidelijk is dat ze na de operatie zo goed mogelijk in de gaten moeten worden gehouden. En dat kan hier”, zegt Hak. “Op de IC heeft een verpleegkundige maximaal twee patiënten, we hebben hier alle apparatuur bij de hand. En als we op de IC een dokter bellen, dan komt de deze meteen.” De tweede categorie patiënten is van een andere orde. Dat zijn de mensen die onverwachts op de IC belanden, bijvoorbeeld na een ongeluk. “Als je als familie onverwacht naar een dierbare moet die op de Intensive Care ligt, kun je je voorstellen dat de spanningsboog nóg hoger is. Als mensen met spoed worden binnengebracht en je zit als familielid te wachten op een eerste bericht, dan is alles wat je ziet en hoort op deze afdeling indringend.”

Comfort door techniek

Bij de nieuwbouw van de Almelose intensive care is met al die factoren rekening gehouden. “Het is niet alleen een hele mooie en moderne afdeling, er is goed nagedacht over hoe de nieuwbouw kan bijdragen aan het comfort van onze patiënten.” Zo verblijven ze niet zoals vroeger met meerdere patiënten in één ruimte. Iedereen heeft een eigen eenpersoonskamer, zodat er voldoende privacy, rust en ruimte is voor de patiënt én de familie. De privékamers zijn allemaal voorzien van klimaatbeheersing en een biodynamisch lichtsysteem. Het lichtsysteem zorgt ervoor dat patiënten op elk willekeurig tijdstip van de dag de juiste lichtsterkte en op de juiste lichtintensiteit krijgen toegediend. Dat houdt het biologische ritme in stand, waardoor mensen zich vaak minder ziek voelen en soms zelfs sneller herstellen. In het plafond zitten geavanceerde tilsystemen, waarmee patiënten in een vroeg stadium gemobiliseerd kunnen worden. Dat is goed voor het herstel én het verlicht het werk van verpleegkundigen.

In de kamers zijn de modernste technieken aanwezig. Veel handelingen, van het handmatig meten van de bloeddruk tot het toedienen van medicatie via een infuus, zijn tegenwoordig geautomatiseerd. “Je kunt nooit 100% vertrouwen op techniek en dat doen we ook niet. Medische zorg blijft mensenwerk. Maar door de technologie zijn heel veel processen nog veiliger geworden”, zegt het unithoofd. Dat geldt ook voor de monitoring van de patiënten. Op drie schermen is voor ons personeel de status te zien van de patiënten in hun privékamer. “Het aantal piepjes en meldingen in de nieuwe afdeling is een stuk minder geworden. Dat is rustiger voor de patiënten en voor de medewerkers.” Maar de ogenschijnlijk rustige omgeving zegt volgens haar niets over de hectiek, want die is en blijft er altijd. “Het lichaam doet wat het wil, dus die hectiek is er zeker nog. Daarom moet je om hier te werken het tempo direct kunnen verhogen.”

Nazorgpoli

Het werken op een intensive care betekent volgens Hak dat je als medisch professional altijd vooruit moet denken over hoe het lichaam kan reageren. “We houden rekening met alle medische scenario’s en vervolgens proberen we die scenario’s te voorkomen.” En ja, er kan tegenwoordig ontzettend veel op medisch vlak. “We kunnen lichamelijk vaak heel veel opknappen. Maar onderschat het mentale gedeelte niet. Voor veel patiënten, en ook voor familieleden, kan het verblijf heel traumatisch zijn. Daarom hebben we een nazorgpoli. Als mensen naar de vervolgafdeling in het ziekenhuis gaan, komen onze verpleegkundigen nog bij ze langs. We vragen hoe het gaat, of er nog klachten zijn of er nog vragen zijn over de periode op de IC. Mensen krijgen als ze hier liggen veel medicijnen en soms vragen ze zich achteraf af: was ik echt zo ziek? Soms zijn mensen herinneringen kwijt of hebben ze vervelende herinneringen. We nodigen ze daarom ook vaak uit om nog eens langs te komen, zodat ze al hun vragen kunnen stellen en weer de regie kunnen nemen over hun leven na zo’n ingrijpende gebeurtenis.” Voor de patiënt en familie is ook een dagboek beschikbaar, waarin verpleegkundigen bijhielden wat er allemaal gebeurde in de vergeten dagen.

Virtual reality voor nazorg

Een opname op de intensive care kan zo ingrijpend zijn dat het bij patiënten PTSS (Post Traumatisch Stress Syndroom) veroorzaakt. ZGT wil virtual reality-brillen inzetten om mensen te helpen bij het verwerken van hun vervelende ervaring. Soms hebben patiënten een nare herinneringen aan de opname, soms missen mensen herinneringen aan de gebeurtenis en willen ze weten wat er precies gebeurd is. Als patiënten de vr-bril opzetten, worden ze onder begeleiding weer teruggebracht naar de afdeling en herbeleven ze de tijd dat ze daar waren. Ook kan de vr-bril worden ingezet om mensen die in de war raken of angstig worden tijdens hun opname gerust te stellen door de vr-bril op te zetten en rustgevende beelden te tonen. “We hebben goedkeuring voor dit project en gaan hier zeker onderzoek aan koppelen om inzichtelijk te maken wat de effecten en resultaten hiervan zijn”, aldus unithoofd Tanja Hak.