Verpleegkundigen lopen in de gang

Wetenschappelijk onderzoek

 

De afdeling intensive care doet mee aan wetenschappelijk onderzoek van andere afdelingen in ZGT en diverse (academische) centra, nationaal en internationaal. Tijdens het verblijf bestaat de kans dat de patiënt of u als wettelijk vertegenwoordiger gevraagd wordt om mee te werken aan medisch-wetenschappelijk onderzoek.

Waarom wordt wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd?

Er zijn 3 soorten medisch-wetenschappelijk onderzoek. Hiermee willen onderzoekers:  

  1. Betere behandelingen van ziekten vinden.
  2. Meer over een ziekte of de werking van het lichaam te weten te komen.
  3. Betere manieren vinden om ziekte op te sporen of vast te stellen.

Proefpersoon worden

De mensen die aan medisch-wetenschappelijk onderzoek meedoen, heten proefpersonen. Als een patiënt een proefpersoon is, kan hij/zij soms voordeel hebben van deelname aan onderzoek.

Een grote groep patiënten is de eerste periode van de Intensive Care opname niet in staat om toestemming te geven tot wetenschappelijk onderzoek. Hij/zij is niet wilsbekwaam, doordat hij/zij bijvoorbeeld met behulp van medicijnen in slaap wordt gehouden. Daarom kan het voorkomen dat u als wettelijk vertegenwoordiger gevraagd wordt toestemming te verlenen voor deelname aan een medisch-wetenschappelijk onderzoek bij uw naaste. Proefpersonen of de wettelijk vertegenwoordiger, krijgen hierover mondelinge en schriftelijke informatie. Dit heet proefpersoneninformatie. Je mag altijd stoppen met het onderzoek, ook als het onderzoek al is begonnen.

De proefpersoon of de wettelijk vertegenwoordiger beslist zelf of hij/zij meedoet aan een onderzoek. Meedoen is altijd vrijwillig. Voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek moet een toestemmingsformulier worden getekend. Hiermee geven proefpersonen aan vrijwillig mee te werken aan het onderzoek. Zij krijgen zelf ook een exemplaar. Proefpersonen worden vaak voor het onderzoek gekeurd. De onderzoeker kijkt dan of zij lichamelijk geschikt zijn. De onderzoeker voert het onderzoek uit. De onderzoeker is arts of wetenschapper en weet veel van het onderzoek af.

In veel onderzoeken worden alleen gegevens verzameld. Bijvoorbeeld over de lichaamstemperatuur of bepaalde bloedwaarden. De proefpersoon werkt dan mee aan een lichamelijk onderzoek, een test of meting. Er zijn ook onderzoeken waarbij nieuwe behandelingen, operaties of medicijnen worden getest. Meestal vergelijkt de onderzoeker deze met de bestaande behandelingen, operaties en medicijnen.

Waarom meedoen?

Mensen doen om verschillende redenen mee aan onderzoek. De meeste proefpersonen zijn patiënt. Zij hopen (sneller) beter te worden. Of om minder last te hebben van hun ziekte. U kunt voordeel hebben van een nieuwe behandeling. Maar soms ook niet. Meedoen is dan een manier om bij te dragen aan een betere toekomst voor anderen. Het is wel anders dan de normale behandeling. Onderzoek met proefpersonen moet dan ook aan strenge regels voldoen.

Proefpersonen en de wet

Nederland heeft strenge regels voor onderzoek met proefpersonen. De Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (WMO) is er om proefpersonen te beschermen. Onderzoek dat onder de WMO valt, moet aan wettelijke eisen voldoen.

Medisch-ethische toetsingscommissie (METC)

Daarom beoordeelt een onafhankelijke medisch-ethische toetsingscommissie (METC) het onderzoek. Soms is dit de Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO, Den Haag). De mensen in de toetsingscommissie hebben veel verstand van onderzoek. Zij hebben er zelf geen belang bij. In de informatie van de onderzoeker staat welke commissie uw onderzoek heeft beoordeeld.

Bij de toets wordt gekeken of het onderzoek aan alle regels voldoet. Is meedoen niet te belastend voor de proefpersonen? Zit het onderzoek goed in elkaar? Is het echt nodig? Is de informatie voor de proefpersonen in orde? Er vindt een strenge beoordeling plaats. Een onderzoek mag alleen starten als het is goedgekeurd. Pas daarna mag de arts of onderzoeker u vragen om mee te doen.

Gegevens

Bij een onderzoek zijn er gegevens van u nodig. Behalve de onderzoeker kunnen een paar andere mensen die gegevens zien. Deze mensen controleren of het onderzoek goed en betrouwbaar is. In Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) staan regels waaraan zij zich moeten houden, zodat uw persoonsgegevens worden beschermd.

De CCMO registreert al het onderzoek dat onder de WMO valt. Deze onderzoeken staan in het CCMO-register. Iedereen kan daar gratis informatie opzoeken. In elk jaarverslag geeft de CCMO ook een overzicht van al het onderzoek dat jaarlijks in Nederland is beoordeeld.

Bron: www.ccmo.nl

Betrokken professionals bij wetenschappelijk onderzoek