Röntgengeleide magnetische velden om capsules in het lichaam gecontroleerd te verplaatsen… Borstkanker diagnose op basis van AI… Continue glucose meting op de IC… Voor de tiende keer zijn de Pioneers in HealthCare Vouchers uitgereikt. Pioneers in HealthCare (PIHC) is een samenwerking van zorgorganisaties en kennisinstellingen in Salland en Twente om onderzoek en innovatie in medische technologie te stimuleren.
Tien keer 60.000 euro lag er maandag 22 januari 2024 in het auditorium van het Deventer Ziekenhuis klaar voor regionale zorginnovaties. Met het Pioneers in HealthCare (PIHC) fonds stimuleren de hogeschool Saxion, de Universiteit Twente (UT, Technisch Medisch Centrum), MST, Deventer Ziekenhuis en ZGT duurzame samenwerking tussen de wereld van nieuwe technologie en de medische praktijk. De nadruk ligt op de toepassing die leidt tot patiëntvriendelijkere en betere zorg. De vijf zorg- en onderwijspartijen werken hierin nauw samen. Een voorwaarde bij het aanvragen van een voucher is dat er een technisch aspect aan zit en dat minimaal een ziekenhuis én een onderwijsinstituut betrokken is. ‘Onderzoek en innovaties hebben vaak een lange adem nodig’, zei Eric Kroon, raad van bestuur Deventer Ziekenhuis tijdens de uitreiking. ‘Mooi om te zien dat er nu na tien jaar daadwerkelijk (zelfs wereldwijd) baanbrekende innovaties op de markt zijn gekomen die mede dankzij het PIHC-fonds zijn ontstaan.’ Een goed voorbeeld ervan is een innovatie die tijdens de uitreiking werd getoond. Met een 3D-camera is het nu mogelijk om vanaf de poli mee te kijken bij een ooroperatie op de OK. Zo kunnen specialisten op afstand adviseren. Dit leidt tot betere zorg, minder afgebroken operaties en waardoor een arts supervisie kan doen terwijl poliwerk door kan gaan.
Foto: Jaimy Leemburg Fotografie
Keur aan innovaties
Dit jaar zijn 37 voorstellen ingediend voor een PIHC-voucher, waarvan uiteindelijk tien onderzoeksteams zijn beloond. Artifical Intelligence (AI) sijpelt ook in onze provincie steeds meer door in onderzoek en innovatie, maar er is vaak nog enige belemmering om het in te zetten in de ziekenhuizen. Wetenschappers en clinici gaan samen onderzoeken hoe ze het onbegrip of onrealistische aannames kunnen wegnemen. Hiervoor werken ze bijvoorbeeld aan een AI gedreven-model voor borstkankeronderzoek, waarin de medische besluitvorming duidelijk is afgebakend en er niet gewerkt wordt met te veel data. Uiteindelijk is het doel te komen tot een model dat even goed presteert als een radioloog.
Manager Wetenschapsbureau Deventer Ziekenhuis Joyce Faber: ‘We zien allemaal de uitdagingen waar we in de zorg voor staan. Er is een toenemende vraag en een afnemende beschikbaarheid van zorgprofessionals. Dit benadrukt de noodzaak van innovatieve technologische oplossingen en transformatie van onze gezondheidszorg. Dit kunnen we alleen doen door samen te werken.’ In een winnende voucher wordt bijvoorbeeld gewerkt aan een model om aan de hand van data van de drie betrokken ziekenhuizen de vraag naar verpleegzorg op korte en lange termijn te voorspellen, en hierop de personeelsbezetting en het beddenaanbod in verpleeghuizen te optimaliseren.
Lees hieronder meer over de winnende onderzoeken waarbij ZGT betrokken is.
Samenvattingen ZGT-winnaars
ReBreCa - AI-gedreven borstkanker diagnose in realistische klinische werkprocessen
Borstkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker en zorgde in 2020 wereldwijd voor 685 duizend doden. AI-gedreven vroegtijdige detectie kan overlijden van patiënten en de werklast verminderen, met name bij radiologen. Klinische adoptie van AI-gedreven methoden wordt echter vaak belemmerd door onrealistische aannames, onbegrip en ondoorzichtige medische besluitvorming. Het doel van dit project is om een AI-gedreven model voor borstkanker diagnose te ontwikkelen dat even goed presteert als een radioloog, maar niet grote hoeveelheden gedetailleerd geannoteerde data vergt en dat de redenering achter haar diagnose kan uitleggen.
Dr. ir. Maurice van Keulen (UT), prof. dr. Christin Seifert (University of Marburg; UT), dr. Jeroen Veltman (ZGT), dr. Daniel J. Evers (ZGT), ing. Jeroen Geerdink (ZGT)
Freehabilitation - Slimme tools voor facilitering van handrevalidatie geïntegreerd in de thuissituatie
Mensen met handproblemen, zoals bij CVA patiënten in de chronische fase, ondervinden dagelijkse belemmeringen bij bijv. eten, aankleden en schrijven. Huidige fysiotherapie vereist veel motivatie en tijd; momenteel oefenen patiënten thuis maar 15 min/dag i.p.v. de aanbevolen 30 minuten. Onze hypothese suggereert dat het integreren van handoefeningen in dagelijkse huishoudelijke producten de trainingsduur kan verbeteren. Samen met vier artsen en zes CVA-patiënten hebben we handrevalidatieoefeningen geïntegreerd in alledaagse voorwerpen zoals tandenborstels, koffiekopjes, placemats, computermuizen en kookspatels. Dit project verbetert deze hulpmiddelen en evalueert bij een grote groep cva-patiënten of het gebruik ervan leidt tot meer trainingstijd dan conventionele benaderingen.
Dr. ir. Juliet Haarman (UT), dr. Armağan Karahanoğlu (UT), dr. ir. Kostas Nizamis (UT), dr. Christina Jaschinski (Saxion), dr. Merlijn Smits (Saxion), dr. Marjolein den Ouden (Saxion), dr. Gerdienke Prange-Lasonder (RRD), drs. Jose Broeks (zgt), prof. dr. ir. Geke Ludden (UT), dr. Dennis Reidsma (UT)
Continue glucose meting (CGM) op de Intensive Care
Zowel hyperglycemie (te hoge bloedsuiker) als hypoglycemie (te lage bloedsuiker) bij intensive care (IC) patiënten is sterk geassocieerd met verhoogde morbiditeit en mortaliteit. Het nauwkeurig en tijdig meten van glucoses in deze populatie is dan ook van cruciaal belang. Continue glucose meting (CGM) lijkt hiervoor veelbelovend, maar wordt nog niet gebruikt op de IC omdat nog onvoldoende bekend is over de betrouwbaarheid van deze meting in de IC-populatie. Het doel van deze pilot is te onderzoeken (1) wat de discrepantie is tussen de CGM en point-of-care-metingen bij patiënten op de IC, en (2) of dit voor alle patiëntengroepen/karakteristieken hetzelfde is.
Dr. Kim Kamphorst (DZ), dr. Bert Beishuizen (MST), dr. Mattijs Out (MST), dr. Hans Krabbe (MST), dr. Huub van den Oever (DZ), Arriette Kruisdijk-Gerritsen (DZ), dr. Bart Grady (ZGT), dr. Aurel Ymeti (Saxion), prof. dr. ir. Martin Bennink (Saxion)
SMEAR-studie
Obstipatie en ontlastingsverlies, vaak veroorzaak door een verzakking van de endeldarm, hebben een hele hoge negatieve impact op de kwaliteit van leven. Afhankelijk van het soort en de ernst van de verzakking en klachten is een operatie waarbij er een matje in het bekken wordt opgehangen (rectopexie) de behandeling van keuze. Eerdere studies laten echter een beperkte functionele verbetering zien waarbij patiënten klachten houden van ontlastingsverlies (38%) en obstipatie (24%). We willen deze percentages verbeteren door onderzoek te doen met de kantelbare MRI-scanner naar de positionering en vorm van de mat met de patiënt in de klinisch natuurlijke (staande) positie.
Dr. Anique Bellos-Grob (UT), MD Jan Vanstiphout (ZGT), dr. MD Henk-Jan Mantel (ZGT), MD Akeel Alhafidh (ZGT), MD Ingrid van Zon (MST), dr. ir. Frank Simonis (UT), Manon Perik (ZGT), Mart Kortman (UT)
Verbeterde Verpleeghuis Toegang door voorspelde vraag en optimale personeels- en beddeninzet
Efficiënte doorstroom van ziekenhuispatiënten naar het juiste verpleeghuisbed, inclusief verpleegkundige, is cruciaal voor de toekomstbestendigheid van de zorg in het licht van de groeiende zorgvraag en het tekort aan verplegend personeel. Met behulp van ziekenhuisdata zullen wij modellen ontwikkelen die de vraag naar verpleeghuiszorg op lange, middellange en korte termijn voorspellen. Met deze voorspellingen kunnen verpleeghuizen hun personeelsbezetting en beddenaanbod optimaliseren. Daarnaast kunnen ziekenhuizen overplaatsingen naar een verpleeghuis tijdig aanvragen. Het beoogde eindresultaat is: minder ‘verkeerde beddagen’, kortere wachttijden voor patiënten, efficiëntere personeelsinzet en hogere kwaliteit van zorg.
Dr. Anne Zander (UT), dr. ir. Aleida Braaksma (UT), prof. dr. Richard Boucherie (UT), dr. Matthijs van der Meulen (MST), Evelien Klein-Avink (MST), Cor Luyten (ZGT), Marleen Engelbertink (ZGT), Martine Jongbloed (ZGT), Jorieke Havinga (ZGT), Karen Janssen (DZ)