Marieke van Nieuwland, AIOS klinische chemie, promoveerde 8 januari jl. aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) te Groningen. Het onderzoek met de naam ”Sheltering insights: early recognition and diagnosis of giant cell arteritis” biedt belangrijke inzichten voor de diagnose van reuscelarteriitis (RCA). Dit onderzoek werd uitgevoerd onder begeleiding van dr. Celina Alves (reumatoloog) en dr. Lenny Geurts–van Bon (reumatoloog).
Reuscelarteriitis is een zeldzame maar ernstige ontsteking van middelgrote en grote bloedvaten bij patiënten ouder dan 50 jaar. RCA is een lastig te herkennen aandoening door de variërende symptomen die niet altijd specifiek voor RCA zijn, waaronder hoofdpijn, kaakpijn en algemene klachten zoals vermoeidheid en koorts. Het niet tijdig behandelen van RCA kan leiden tot ernstige complicaties zoals blindheid. Daarom is het belangrijk om RCA vroeg te herkennen en te diagnosticeren.
Het onderzoek omvat verschillende aspecten van vroegdiagnostiek bij RCA patiënten. Onder andere werd onderzoek verricht in onze eigen fast-track polikliniek binnen ZGT, waar patiënten snel onderzocht worden door gespecialiseerde reumatologen. Op deze manier werden patiënten met een verdenking op RCA doorgaans binnen een dag gezien en behandeld. Het proefschrift toonde ook de waarde aan van echografie als eerste diagnostische test, in lijn met de richtlijnen van EULAR. Echografie kan door de reumatoloog zelf worden uitgevoerd, waardoor het een snelle, en relatief goedkope methode is om RCA aan te tonen, met een goede diagnostische waarde. Waar echografie onvoldoende duidelijkheid geeft, biedt aanvullende beeldvorming met PET/CT of MRI een goed alternatief.
Daarnaast laat het onderzoek de waarde van de 'GCA pre-test probability score' zien, die helpt bij het inschatten van het RCA-risico voordat diagnostische tests worden uitgevoerd. Dit kan de urgentie van vervolgonderzoeken beter bepalen en zo onnodige vertragingen voorkomen.
In aanvulling op klinische tests kan ook laboratoriumonderzoek gebruikt worden bij het stellen van een diagnose. In dit proefschrift werd het nut van het stofje Interferon type I bij de diagnose van RCA onderzocht. Helaas bleek dat dit stofje waarschijnlijk niet zal bijdragen aan een makkelijke en snelle diagnose van patiënten, ook al was deze wel te vinden in de vaatwand van patiënten. Het opsporen van geschikte biomarkers in de toekomst zou het stellen van de diagnose makkelijker kunnen maken.
Dit promotieonderzoek draagt bij aan verbeterde diagnostiek waardoor een goede en effectieve behandeling van RCA tijdig gestart kan worden en daarmee ernstige complicaties voorkomen kunnen worden.
Wij feliciteren Marieke van harte met haar promotie!
