“Ga met elkaar in gesprek over donatie”

Tijdens de Week van het Donorgesprek van 9 - 15 oktober is er landelijk aandacht voor het belang van het gesprek over orgaandonatie. Dan start ook een campagne over het onderwerp. In ons ziekenhuis staan de donatiecoördinatoren op 19 oktober bij de hoofdingang in Almelo met een informatiestand om bezoekers, patiënten en medewerkers informatie te geven over het onderwerp. En om het gesprek aan te gaan. Belangrijk, want ook in ons ziekenhuis merken we dat veel patiënten zich niet actief hebben geregistreerd in het donorregister.

Wel of niet organen en weefsel doneren? Het is best een moeilijke beslissing. Erover praten met dierbaren helpt een hoop onduidelijkheid en ellende voorkomen op moeilijke en emotioneel beladen momenten.

Intensivist Bart Grady krijgt in zijn werk regelmatig met het onderwerp te maken. “Bij elk (verwacht) overlijden raadplegen we het landelijk donorregister. Ongeacht de uitkomst van de registratie (geen toestemming, wel toestemming of geen bezwaar) wordt het onderwerp weefsel/orgaandonatie en de uitkomst van de registratie besproken met nabestaanden. En in sommige gevallen ook met patiënt zelf”, legt hij uit.

Niet over nagedacht

Bart en zijn collega’s zien vaak dat patiënten zich niet actief hebben geregistreerd in het donorregister. “Volgens de huidige wet- en regelgeving moeten we er dan vanuit gaan dat deze patiënten geen bezwaar hebben om hun organen of weefsels te doneren na het overlijden. Uiteraard gaan we in dergelijke gevallen in gesprek met familie om te achterhalen hoe de patiënt in het leven stond. En zou de patiënt juist wel of juist niet zijn organen en weefsels willen doneren? We maken echter vaak mee dat familieleden niet weten hoe een patiënt over dit onderwerp dacht en dat familieleden er zelf ook niet over hebben nagedacht.”

"Vanwege de emoties waarmee een ziekenhuisopname gepaard gaat is er vaak geen geschikt moment om orgaandonatie te bespreken", vindt hij. “Juist daarom is het goed om thuis alvast na te denken en te praten over hoe je tegenover orgaandonatie staat. Je neemt niet alleen zelf een beslissing, maar je legt de verantwoordelijkheid om te beslissen over orgaandonatie niet bij je familieleden neer die overmand door emoties een keuze moeten maken.” Overigens maken Grady en zijn collega’s ook wel mee dat patiënten graag willen doneren, maar dat familieleden dit echt niet willen. In zo’n geval wordt ook niet overgaan tot donatie. “Hierbij gaat het rouwverwerkingsproces van familie voor donatie.”

Impact

Tijdens zijn opleiding in het UMC Utrecht zag hij regelmatig patiënten met ernstig longlijden of hartfalen die dankzij een long- of harttransplantatie van de dood werden gered. De opluchting bij patiënt en hun familieleden is enorm. Vaak staan deze patiënten al langere tijd op een wachtlijst voor transplantatie en zijn het spannende en onzeker tijden of er wel een orgaan op tijd beschikbaar is. Helaas heb ik ook verschillende patiënten zien overlijden omdat er niet op tijd een geschikt orgaan beschikbaar was. Er is nog steeds een groot tekort aan orgaandonoren. "Als we het onderwerp orgaandonatie als taboe blijven zien, dan blijft het tekort bestaan."

De patiënten van Bart op de IC zijn meestal te ziek om hun organen te kunnen doneren. Daarnaast wordt er vaak geen toestemming gegeven door patiënt en/of familie. Gemiddeld genomen vindt orgaandonatie slechts 1-2 keer per jaar plaats in ZGT. “Over het onderwerp praten moedig ik van harte aan. Want wanneer er steeds meer mensen makkelijker over orgaandonatie praten, dan wordt het onderwerp vanzelf minder een taboe. En kunnen we uiteindelijk meer mensen helpen met donatie.”

Kijk voor meer vragen en tips op donorgesprek.nl.