Verpleegkundigen lopen in de gang

Aandacht voor het hele gezin in Moeder Kind Centrum

In het ziekenhuis in Almelo worden jaarlijks zo’n 2430 kinderen geboren. Het grote aantal bevallingen op één ZGT-locatie maakt het mogelijk dat er 24 uur per dag, zeven dagen per week een team klaarstaat voor spoedbevallingen. “Ook om drie uur ’s nachts kunnen we binnen een kwartier een keizersnede starten”, vertelt gynaecoloog Karin Dekker.

Of je als zwangere vrouw nu op klaarlichte dag of middenin de nacht moet bevallen: in Almelo staat het spoedteam altijd klaar. Sinds 2015 is Almelo de ziekenhuislocatie van ZGT voor de acute geboortezorg en daarmee is de kwaliteit van zorg enorm toegenomen, volgens gynaecoloog Karin Dekker. “Doordat we alle bevallingen op één plek laten plaatsvinden, is er een hogere concentratie van zorg en expertise rondom de zwangere. Zo hebben we bij de verplaatsing van de acute geboortezorg naar Almelo afgesproken dat er 24/7 een spoedteam klaar staat, zodat we binnen een kwartier een keizersnede kunnen starten als er spoed is.”

Grote kwaliteitsslag

Dat spoedteam is er: continu staat er een team klaar met een gynaecoloog, kinderarts, anesthesist, anesthesie-assistent en ok-assistenten. “Dat zijn toch zo’n zeven mensen die hier 24/7 zijn. Als we op verschillende locaties, in Hengelo en Almelo, jaarlijks zo’n 1300-1400 bevallingen waren blijven doen, hadden we die zorg niet op twee locaties kunnen inrichten. Nu zitten we met ons Moeder Kind Centrum tegenover de operatiekamer, dus als je om drie uur ’s nachts met spoed moet bevallen staat het team klaar en hoeven we alleen naar de overkant van de gang te lopen, want daar is de OK. Daarmee hebben we een hele grote kwaliteitsslag gemaakt”, volgens Dekker.

Ondanks de grote aantallen van 2080 geboortes en 350 poliklinische bevallingen, blijft iedere geboorte bijzonder. “Waar we heel trots op zijn, is dat we hier in 90% van alle bevallingen één-op-één-zorg leveren. Dat betekent dat er altijd een zorgverlener bij de zwangere is. Bij het persen is dat natuurlijk sowieso het geval, maar we zijn er ook bij de laatste centimeters van de ontsluiting”, legt Dekker uit. Ook is bij iedere geboorte alles erop gericht om het hele gezin aandacht te geven.

In 2017 opende ZGT de deuren van het nieuwgebouwde Moeder Kind Centrum Almelo. Daarin wordt gewerkt volgens het principe van gezinsgerichte zorg. Dekker legt uit dat dat betekent dat er niet alleen aandacht is voor de moeder of voor het kind, maar voor het complete gezin. Moeder, partner en baby worden niet van elkaar gescheiden en kunnen bij elkaar zijn en bij elkaar blijven tijdens de opname in het ziekenhuis. Naast de geboortekamers, waarin vrouwen bevallen, zijn er gezinskamers. Waar moeder en kind op dezelfde kamer verblijven en de partner altijd mag blijven slapen. “We horen ontzettend vaak terug dat mensen dat als heel prettig en gastvrij ervaren.” Door de gezinsgerichte zorg zijn de verpleegkundigen ook steeds meer ‘coachend gaan verplegen’. “Dus we nemen niet al het werk uit handen door de baby de fles te geven, maar we proberen de ouders gerichte tips en adviezen te geven, zodat ze in de dagen dat ze hier zijn, leren hoe ze goed voor hun baby kunnen zorgen.”

Ontwikkelingsgerichte zorg op neonatologie 

Naast de gezinsgerichte zorg, richt ZGT zich ook op de ontwikkelingsgerichte zorg, specifiek gericht op de baby. Op de afdeling neonatologie, waar zieke en te vroeg geboren baby’s worden opgenomen, helpt deze ontwikkelingsgerichte zorg bijvoorbeeld om de groei en ontwikkeling van pasgeborenen te
bevorderen. Alle neonatologieverpleegkundigen zijn inmiddels getraind in ontwikkelingsgerichte zorg en proberen vervelende prikkels, zoals licht, harde geluiden of verstoringen van slaap, voor de baby zoveel mogelijk te voorkomen. “Ze zorgen er ook voor dat de baby’s zich beschermd en veilig voelen.” Volgens Dekker is er in het ziekenhuis een speciale werkgroep en zijn ook obstetrieverpleegkundigen in ZGT getraind in de ontwikkelingsgerichte zorg.

De verplaatsing van de acute geboortezorg naar Almelo zorgde volgens Dekker in veel opzichten voor verbetering. Daarnaast vormen de gynaecologen van ZGT en MST sinds 2014 een regiomaatschap. Dit is één van de grootste regiomaatschappen van Nederland. “We werken samen aan vernieuwingen en
veranderingen en zien samen meer zieke patiënten. We kunnen dan ook met z’n allen, als één team specialisten, overleggen wat de beste behandeling is voor de patiënt.” Verder zorgt de samenwerking tussen de Twentse ziekenhuizen voor eenduidigheid richting zwangeren. “In het Verloskundig Samenwerkingsverband Twente werken alle zorgprofessionals die betrokken zijn bij de geboortezorg met elkaar samen. Voorheen hadden we drie ziekenhuizen, drie regio’s en werden er soms ook drie verschillende dingen gezegd tegen een zwangere die bijvoorbeeld haar vliezen had gebroken. Het medisch beleid is nu eenduidiger, dat zorgt voor minder verwarring. Ook dat is een hele verbetering.”

Kwart van bevallingen in ZGT is keizersnede

Van de ruim 2000 bevallingen in ZGT is ongeveer een kwart een keizersnede. Sinds een aantal jaren worden in Almelo de geplande keizersnedes uitgevoerd via een zogenaamde ‘gentle sectio’. Dit is
een ‘gezinsvriendelijke’ of ‘natuurlijke’ keizersnede. De moeder krijgt een ruggenprik, waardoor ze de bevalling bewust mee kan maken. Ook tijdens de keizersnede worden de ouders niet gescheiden van
hun kind. De partner mag ook bij de ruggenprik en de bevalling via een keizersnede blijven. Na de geboorte wordt de baby bij de moeder gelegd, zodat er direct huid-op-huid-contact is. Als een
moeder tijdens de keizersnede onder narcose moet, dan kunnen er in ZGT videobeelden gemaakt worden van de bevalling. Zo krijgt de moeder de kans om dat later alsnog te zien. Nog steeds kan de
partner bij de keizersnede aanwezig blijven.