De PSA-test kan worden uitgevoerd bij mannen om te controleren of er afwijkingen zijn aan de prostaat of als er verdenking is van prostaatkanker en daar gericht naar gezocht gaat worden. De bepaling van het PSA als screening of bevolkingsonderzoek kent voor- maar ook nadelen en zal niet standaard worden gedaan. Het nut is tot op heden niet wetenschappelijk aangetoond. Daarom worden in Nederland niet alle oudere mannen opgeroepen om hun PSA regelmatig te laten testen. Daarnaast wordt het PSA regelmatig bepaald tijdens en na een behandeling voor prostaatkanker. De hoogte van de PSA-waarde wordt bij de diagnose prostaatkanker een maat voor de activiteit van de kanker. Wanneer er een stijging in de PSA-waarde te zien is, is dat een indicatie dat de tumor is gegroeid. Wanneer de PSA waarde is gedaald, is dat een indicatie dat de tumor is geslonken en dat de behandeling dus is aangeslagen.
Wat meet de PSA-test?
De test meet de hoeveelheid prostaat specifiek antigeen in het bloed. Als het PSA in het bloed verhoogd is, kan dit wijzen op prostaatkanker, maar dat hoeft niet zo te zijn. Het PSA is namelijk ook verhoogd bij een ontsteking van de prostaat, prostatitis genoemd. Ook bij goedaardige aandoening van de prostaat, benigne prostaat hypertrofie, BPH, is het PSA verhoogd. BPH betekent dat het prostaatweefsel actiever is dan normaal, maar dat er geen sprake is van kanker. Verder kunnen lichte verhogingen van PSA gezien worden bij mensen van Afrikaans-Amerikaanse oorsprong. Bij iedere man zal het gehalte aan PSA in het bloed langzaam stijgen met de leeftijd.
Hoe wordt een PSA-test uitgevoerd?
Een buisje bloed wordt afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een holle naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd. De uitslag van de PSA-test komt van deskundigen uit het ziekenhuislaboratorium en wordt naar uw huisarts of uroloog gestuurd. In het ziekenhuislaboratorium worden dagelijks vele honderden testen uitgevoerd. Laboratoriumspecialisten zorgen er voor dat dit op een veilige en juiste manier gebeurt. Zij adviseren de dokter bij afwijkende uitslagen en ingewikkelde problemen. Hebt u nog vragen over deze of andere testen? Lees meer informatie op de website van de Nederlandse Vereniging voor Klinische Chemie en Laboratoriumgeneeskunde.